توربین گیربکس
دیگنیتی

توربین گیربکس یا مبدل گشتاور رابط بین موتور و گیربکس کلاچ هست که این عمل در گیربکس اتوماتیک از طریق ابزاری به نام Tourqe convertor یا توربین گیربکس اتوماتیک انجام می شود.

کارکرد توربین گیربکس دیگنیتی

در گیربکس های اتوماتیک مبدل گشتاور بخشی از وظایف کلاچ را انجام میدهد. مبدل گشتاور به راننده امکان می دهد که در حالی که ماشین در حال حرکت و در دنده است، بدون افت ناگهانی دور موتور توقف کند. نحوه کار توربین گیربکس همانند دو پنکه است که روبروی هم قرا گرفته اند و یکی از آن ها روشن است و در حال دمیدن هوا در پنکه ی دیگر است. اگر یکی از پره های پنکه ی دوم را با دست بگیرید، متوقف می شود و پس از رها کردن سرعت می گیرد تا تقریبا معادل سرعت پنکه ی دوم شود در تمام این مدل پنکه اول در حال حرکت بوده!

تفاوت بین مبدل گشتاور و مثال پنکه این است که مبدل گشتاور برای دقت بیشتر، از جریان روغن به جای جریان هوا استفاده می کند. مبدل گشتاور قطعه ای شبیه است به قطر 25 تا 37 سانت که بین موتور و سیستم انتقال نیرو قرار می گیرد و شامل ۳ بخش داخلی است که با هم کار می کنند تا نیروی موتور را به سیستم انتقال قدرت برسانند.

اجزا توربین گیربکس خودرو

این سه قسمت عبارتند از : پمپ روغن (Oil pump)، توربین (turbine) و هسته (stator) 

• پمپ روغن از یک طرف به محفظه ی مبدل و از طرف دیگر به میل لنگ وصل شده است و با دوری برابر با دور موتور در گردش است. توربین درون محفظه ی مبدل قرار دارد و مستقیما به ورودی سیستم انتقال نیرو متصل است که قدرت لازم برای حرکت وسیله ی نقلیه را فراهم می کند.

• هسته یا استاتور به یک یکسو کننده وصل است، بنابراین می تواند آزادانه در یک جهت حرکت کند؛ ولی نمی تواند به جهت عکس گردش کند. هر سه قطعه دارای پره ها و سوراخهایی هستند تا جریان روغن درون مبدل به درستی به گردش درآید. زمانی که موتور در گردش است، جریان روغن با فشار وارد محفظه ی مبدل که در حال گردش با سرعت موتور است، می شود و تحت نیروی گریز از مرکز به دیواره های محفظه فشرده می شود.

• سپس به توربین برخورد می کند و باعث گردش آن می شود. روغن به حرکت چرخشی خود ادامه می دهد تا در مرکز توربین به هسته برسد و وارد آن می شود. در صورتی که دور توربین به خیلی آرام تر از دور پمپ باشد، روغن با پره های جلوی هسته برخورد میکند و آن را به سمت کلاج تک سو فشار میدهد و با در گیر شدن کلاچ مانع از حرکت هسته می شود. (مانند عمل کلاچ گرفتن در ماشین دستی)

نشانه های خرابی توبین گیربکس اتوماتیک

• لغزش و از دنده خارج شدن: یکی از نشانه های خرابی از دنده خارج شدن و یا تعویض دنده با تاخیر و یا خرابی بلبرینگ است.

در همین راستا ، روغن ناکافی یا بیش از حد در گیربکس می تواند باعث اختلال در عملکرد دنده ها به صورت غیره منتظره شود. یکی از مواردی که لغزش ایجاد میکند  کاهش شتاب خودرو و کاهش مصرف سوخت است.

• گرمای بیش از حد : یکی دیگر از نشانه های ایراد در مبدل گشتاور این است که دماسنج ماشین شما  به حالت چشمک زن در بیاید که نشان دهنده گرمای بیش از حد است. این نشانه ممکن است به دلیل کاهش فشار روغن و یا  در اثر عملکرد نادرست شیر برقی ایجاد شود.

لغزش هنگام رانندگی نیز می تواند منجر به گرم شدن بیش از حد شود. از طرف دیگر ، گرم شدن بیش از حد اتفاق خوبی برای مبدل شما نیست زیرا می تواند منجر به ساییدگی قطعات داخلی گیربکس شود. علاوه بر این ، مبدل نمی تواند وظیفه اصلی انتقال قدرت از موتور به گیربکس را انجام دهد.

• روغن گیربکس آلوده : مبدل گشتاور با روغن گیربکس اتوماتیک  پر شده است. اگر روغن حاوی براده ، آلودگی یا لجن سیاه باشد ، آلوده است و این نشانه آسیب دیدن انتقال است. همچنین سیال کثیف می تواند بر اجزای مبدل گشتاور مانند بلبرینگ استاتور و باله های توربین تأثیر بگذارد.

برای جلوگیری از وقوع هر یک از این موارد فوق در طول زمان ، باید اطمینان حاصل کنید که روغن با کیفیت بالا در گیربکس خود بریزید.

• لرزش : وقتی در جاده ای هموار حرکت می کنید ، خودرو شما می لرزد ، گویی روی سطحی سنگی قرار گرفته اید این نشانه ممکن است در کلاچ قفل شده در مبدل گشتاور به وجود آمده باشد.

دلایل خرابی توربین گیربکس خودرو

خرابی توربین گیربکس اتوماتیک معمولاً به دلایل زیر اتفاق می افتد:

1. استفاده نادرست از خودرو: رعایت نکات ایمنی و دستورالعمل استفاده از خودرو به عنوان یک وسیله نقلیه حیاتی است. عدم رعایت این نکات می‌تواند به خرابی توربین گیربکس منجر شود.

2. نقص فنی در خودرو: نقص‌های فنی در سیستم‌های مختلف خودرو، از جمله توربین گیربکس، ممکن است علت خرابی باشند. نظافت و نگهداری منظم از نقص فنی خودرو پیشگیری می‌کند.

3. استفاده از روغن گیربکس نامناسب: استفاده از روغن مناسب و تعویض به موقع آن یکی از عوامل مهم در حفظ سلامت توربین گیربکس است. استفاده از روغن‌های نامناسب می‌تواند به سرعت به خرابی و کاهش عمر مفید توربین منجر شود.

4. صدمه دیدن مهر موم توربین :صدمه دیدن مهر موم توربین، روغن ریزی را به دنبال خواهد داشت که باعث میشود توربین نتواند قدرت را از موتور به گیربکس بصورت یک نواخت منتقل کند. در نتیجه لغزش و گرمای بیش از حد اتفاق می افتد.

5. خرابی شیر برقی کلاچ توربین : وظیفه تنظیم میزان روغن و فشار سیگنال برعهده شیر برقی کلاچ است که صدمه دیدن این قطعه، باعث گاز ضعیف و خاموش شدن موتور خودرو خواهد شد.

6. خرابی بلبرینگ ها : هر گونه خرابی در بلبرینگ ها باعث ایجاد سر و صدا هنگام رانندگی، تجمع تراشه های فلزی و اصطکاک بیش از حد خواهد شد.